Wat we zoal te weten zijn gekomen op ESNS 2023

Verslag met nuttige informatie voor drummers die aan hun carriere willen werken

Slagwerkkrant Plus 19-02-2023 16:02

Dit is een extra web-item naar aanleiding van een artikel in Slagwerkkrant 234, maart-april 2023. Vanaf dinsdag 28 februari in de winkel. Of je kunt deze editie bestellen in onze webshop Muziekmagazines.nl. We sturen Slagwerkkrant op zonder verzendkosten.  

tekst Kevin Pasman, Chris Dekker en Erk Willemsen

In januari vond de 37e editie van Eurosonic Noorderslag, tegenwoordig kortweg ESNS, plaats. Er waren maar liefst 315 opkomende Europese acts en 150 panels, keynotes en netwerkbijeenkomsten. Dat was niet te doen natuurlijk, maar we hebben wel véél drummers kunnen zien en interessante panels kunnen bijwonen.

In Slagwerkkrant vind je een mooi fotoverslag. Hier op Slagwerkkrant.nl nemen we je nog wat uitgebreider mee!

Eurosonic Noorderslag overview
ESNS is overdag conferentieterrein en 's avonds showcase-walhalla. We gaan eerst kort in op de conferentie-onderwerpen, die een enorme hoeveelheid nuttige wetenswaardigheden en zienswijzes opleverde waar je als muzikant véél aan hebt. Lees dus lekker door!   

Laten we meteen melden dat het als vanouds was. En voor wie niet weet wat ‘vanouds’ is, volgt hier een korte uitleg. We beperken ons hier tot Nederland en België, maar tussen de veertigduizend bezoekers zitten muziekprofessionals en bands vanuit heel Europa. Tijdens Eurosonic – woensdag tot en met donderdag – spelen er honderden Europese bands door Heel Groningen. Ieder café lijkt een kelder, zijzaal of bovenzaal te hebben, poppodia zijn er genoeg (Simplon, Vera, Huize Maas, bijvoorbeeld) kerken zijn opeens niet meer heilig, studentenverenigingen en bibliotheken niet meer stil. Overal speelt wat.

En dan is er nog het randprogramma. Zo had alleen Pinguin Radio al 250 bands staan in het complex rondom de Drie Gezusters. Overdag zijn er panels en seminars over de meest uiteenlopende onderwerpen: van subsidies tot succes op TikTok tot gehoorschade.

Zaterdag is Noorderslag en dan spelen er in diverse zalen in De Oosterpoort de Nederlandse bands die up and coming zijn of die de laatste jaren populair waren. Een goed Noorderslagoptreden resulteert meestal in een goed gevulde festivalagenda. Want yep: alle programmeurs van festivals en zalen zijn er, net als pers, boekers, managers, labels, productiehuizen en er zijn dan ook vele diners, bijeenkomsten en meetings van bepaalde vakgroepen. Het is gewoon de jaarlijkse bijeenkomst van de Nederlandse muziekwereld.

Wil je lezen wat we op de showcases aan bijzondere zaken op drums- en percussiegitaargebied ontdekten, kijk dan in het andere artikel dat we hebben geplaatst op Slagwerkkrant.nl. 

Hier gaan we in op een aantal interessante conferentie-onderwerpen. 

Muziekwereld kijkt vooruit
Natuurlijk proberen we altijd de sfeer te proeven en de stand van zaken op te merken in muziekland. Hoe kijkt men naar de toekomst? Wat zijn de uitdagingen? Iedereen lijkt zeer positief vooruit te kijken. Op een enkele ‘wat is het leuk om weer voor echte mensen te spelen’ en een ‘ik nam deze plaat in mijn eentje op tijdens de lockdown’ leek het bijna alsof er de afgelopen jaren niks raars is gebeurd. De muziekwereld kijkt vooruit en wij doen mee door het talent van de toekomst te spotten.

Tientallen panels en keynotes waren er over vier dagen verspreid. Over stikstofuitstoot van festivals, veiligheid, diversiteit, nieuwe wetten, geldstromen bij streaming, gehoorschade, TikTok en The Voice. Want laten we het daar meteen even over hebben: precies een jaar na de uitzending van Boos! over de misstanden bij The Voice of Holland, met daaropvolgend de open brief van dertig zangeressen over grensoverschrijdend gedrag in de muzieksector is de Taskforce GO! opgericht. Tijdens ESNS werd het nieuwe platform officieel voorgesteld. Een mooi begin waar we zeker op terugkomen.

Let’s talk TikTok
Natuurlijk was TikTok een van de gespreksonderwerpen. Het panel Let’s Talk TikTok meent dat TikTok nog onderschat is, dat veel mensen aan dansjes, playbacken en rare filmpjes denken, maar dat het een serieus middel is. De grootste groei onder TikTokkers is zelfs van de leeftijd 25-35 jaar. Veel geld is er niet rechtstreeks aan te verdienen, maar veel TikTokkers hebben deals met merken en je Spotify- en YouTubeplays schieten omhoog als een filmpje veel bekeken wordt. Eén ding willen de panelleden nooit meer horen: “Je zou eens wat met TikTok moeten doen.” Die valt een beetje in de categorie: “Je zou eens een hit moeten schrijven.” Als je op TikTok wilt moet je dat zien als project, je moet het goed aanpakken, een plan hebben en je moet het zeker niet alleen doen. Een simpel filmpje maken kost veel tijd, het is meestal ondertiteld, omdat mensen vaak zonder geluid kijken en ook dat geeft werk, weet Heike. Veel labels hebben inmiddels teams die je helpen met over ideeën sparren, filmen en/of editen, maar de artiest moet natuurlijk wel zelf in beeld.

Versterkt geluid en gehoor(schade), komt het nog goed?
De halve zaal steekt de hand op bij de eerste vraag in het panel wie er gehoorschade heeft en de meeste handen blijven omhoog als er gevraagd wordt wie er géén doppen gebruikt. Schuldig: deze redacteur stak zijn hand beide keren op. Allereerst is het bijzonder dat de wetenschap nog zo weinig van gehoor weet. Dat blijkt als een gehoorwetenschapper als gast even het woord neemt. We weten dat hoge tonen ons gehoor kunnen beschadigen en daarom zijn er strikte dB(A)-eisen. De dB(C)-niveaus (laag dus) kunnen, mogen en zijn veel hoger, maar ook daardoor beschadigt je gehoor, maar de manier waarop is onduidelijk. Waarschijnlijk worden niet je oorhaartjes zelf beschadigd, maar de vaten daarvan. Dit onderwerp is zo breed en technisch, dat ik voor dit verhaal soms kort door de bocht ga. Eerst is er goed nieuws: de Nederlandse podia en festivals doen het best goed als het om de decibellimieten gaat. Ter experiment worden alle ESNS-podia gemeten en de aanwezige geluidstechnici worden beloond als ze het goed doen. Verder wordt er gesproken over regels, het gehoorconvenant en de zorgplicht van zalen: yep, er is een barman aanwezig die gele rubberdopjes van zijn baas krijgt, de bezoekers niet verstaat en ze dus maar uit doen. Het panel en publiek vinden dit schandalig: een werkgever moet voor goede doppen zorgen en het zou niet raar zijn als zalen niet alleen goedkope doppen uitdelen, maar ook iets betere verkopen: hoe beter de doppen zijn, hoe meer je geneigd bent ze te dragen. Ook daar zijn de getallen trouwens positief: het dragen van doppen wordt steeds normaler. Van de ene dop naar de andere: er zijn steeds meer jonge mensen met gehoorschade en in de meeste gevallen komt dit door muziek uit koptelefoons/in-ears. En dan komen we weer terug op de regels en het convenant. De panelleden en de medische gasten zijn het allemaal eens: regeltjes werken meestal niet, maar bewustwording kweken wel. Er wordt even gerefereerd aan Goochem het Gordeldier, waardoor kinderen juist hun autogordel gingen dragen. Zo moet het ook met muziek gaan. Los van een reclamecampagne, vindt het panel dat er bijvoorbeeld aandacht besteed moet worden op scholen bij biologie, natuurkunde, gevolgd door een algemene les. En dan liefst ieder jaar van de middelbare school weer.

How to make (more) money with youtube
Vroeger kon je als band op de radio of tv spelen en je brak door. Gen Z kijkt geen tv, dus je moet middelen zoeken. TikTok bijvoorbeeld of YouTube, dat sinds kort de TikTok-/Instagram achtige Shorts aanbiedt. Het panel vindt dan ook dat je overal aanwezig moet zijn, maar als je het doet moet je het goed doen. Als act zou je naar YouTube moeten kijken met de ogen van de adverteerder. Wat kan ik met het kanaal en wat wil ik bereiken? Elke dag verschijnen er 100.000 nieuwe tracks op YouTube, Spotify en TikTok, dus hoe val jij op? De dame en heren herhalen wat ook de TikTokkers ons vertelden: Doe het goed, of doe het niet. Maak iets bijzonders, zoals een akoestische versie van je track, geef een kijkje in de keuken, vertel over je hobby’s en zorg er zo voor dat je fans je leren kennen.

Faire gages
Muzikanten willen en moeten beter betaald krijgen als ze ergens optreden. De SENA heeft daartoe een Fair Practice norm vastgesteld. Voor 2023 is dat € 290,- per persoon per optreden. Maar voor veel muzikanten én podia is dat een bedrag dat onhaalbaar is. Er zijn tal van initiatieven om linksom of rechtsom het wél mogelijk maken. Voor de jazz en world is het National Podiumplan in werking gesteld en dat functioneert behoorlijk goed. In het gelijknamige panel wordt het nog eens uit de doeken gedaan. Kort door de bocht: een zaal garandeert dat bedrag van 290 euro, maar hoeft maar de helft te betalen, de andere helft kan de muzikant van het Podiumplan krijgen. Inmiddels zijn meer dan 500 podia aangesloten en meer dan 3000 muzikanten maken gebruik van de regeling.

Het is vooralsnog lastig dit systeem één op één toe te passen op het popcircuit, aangezien daar andere subidieregelingen gelden. Hoe die aangewend moeten worden is afgelopen jaar uitgebreid besproken aan de zogenaamde ‘ketentafel’ FairPACCT, met als eerste resultaat het rapport ‘De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten’, dat staatssecretaris van cultuur Gunay Uslu tijdens het panel ‘faire gages’ in ontvangst neemt.  In dat rapport vind je een staatje waarin het verschil aangegeven staat tussen wat een muzikant zou moeten verdienen en wat de praktijk is, ingedeeld naar vier carrière-niveau’s. Het rapport vind je op Musicmaker.nl.

So You Wanna Be(at) a Superstar?
In het panel So You Wanna be a Superstar? geeft Majel Blonden, directeur van het Paard, aan dat ze niets liever doet dan artiesten meer betalen, maar dat het wel ‘uit’ moet kunnen. Als je voor de Kleine Zaal tickets van max 10 euro kan verkopen en je hebt 100 mensen binnen, dan lijdt de zaal verlies. Uitgangspunt van het gesprek in dat panel zijn de onderzoeken van de Erasmus Universiteit die Noorderslag artiesten jarenlang gevolgd hebben en tot de conclusie kwamen dat na zeven, acht jaar de meeste carrières waren opgedroogd. Juist op zo’n draaipunt moeten muzikanten ondersteund worden, want de reden dat ze dan stoppen is vaak dat ze moedeloos raken dat ‘normaal’ geld verdienen er gewoonweg niet in zit.

Brood en Spelen podcast: streaming en/of radio
In het panel van podcast Brood en Spelen komt het aspect ook weer naar voren. Bijvoorbeeld dat Spotify 3500 euro per miljoen streams uitkeert, maar dat je daar slechts een deel van krijgt, afhankelijk van de afspraken die je maakt met labels, managers en boekers. Het is maar welke weg je kiest. Luister in de podcast naar alles wat in dit panel besproken werd:

The Future of Music
Voor Mark Mulligan lijken al dit soort bespiegelingen een achterhoedegevecht. Hij geeft in zijn briljante keynote ‘The Future of Music’ aan dat succesvolle muzikanten anno 2023 totaal-artiest zijn, cultuurdragers die heel specifieke scenes bedienen met hun kunst. Superstars die een hele massa mensen aanspreken zullen er niet meer zo gauw komen. Je spreekt geen publiek meer aan, maar een fanbase.

Aan jou en jullie of je daarmee uit de voeten kan…