Layne Redmond
Hoedster van de framedrum
Slagwerkkrant Plus 26-02-2007 09:36
Bezoekers van The Big Bang (22-26 februari 2007) hebben met eigen ogen kunnen aanschouwen wat er allemaal mogelijk is met framedrums, de oudste trommelsoort van de mensheid. Meesterdrummer Glen Velez gebruikt een enorm scala van technieken uit vele culturen en tovert daarmee uit deze trommels een groot aantal klanken en ritmes. Een aantal van zijn voormalige studenten heeft inmiddels zelf ook een aanzienlijke reputatie opgebouwd. De belangrijkste hiervan is ongetwijfeld Layne Redmond, die begin jaren tachtig de eerste leerling van Velez werd. Vorig jaar was ze voor het eerst in Nederland voor een meerdaagse workshop. In mei komt ze terug.
‘In het begin kwam ik een keer per week bij Glen voor les, maar omdat we het zo goed met elkaar konden vinden, begonnen we steeds meer samen te doen. Al snel oefenden we praktisch elke dag. Ik studeerde toen aan de kunstacademie en had een atelier waar we ongestoord konden werken. Glen was kort daarvoor begonnen met het schrijven van composities voor framedrums, gebaseerd op ritmische cycli van vijf, zeven en tien. Daar werkten we dan aan.
We speelden vooral op de tar, riq en bodhran. Altijd met een metronoom. Later ben ik erachter gekomen dat dat erg bijzonder is. Normaliter is het erg moeilijk voor twee mensen om samen te spelen met één click. Glen en ik hadden, zeg maar, een soort interne synchronisatie. Dat vergemakkelijkte het werken aan die uiterst complexe en gestructureerde stukken die hij schreef. Uiteindelijk hebben we negen jaar samengewerkt en vijf platen opgenomen: Handance, Internal Combustion, Seven Heaven, Assyrian Rose en Ramana.
Op een gegeven moment kreeg ik de behoefte om mijn eigen ideeën uit te werken. Inmiddels gaf ik ook veel les. Ik heb toen uit mijn studenten een vrouwengroep samengesteld: Mob Of Angels. Hiermee hebben we veel concerten gedaan, vooral in New York. Later ben ik soloalbums gaan opnemen en heb ik intensief gewerkt met Tommy Brunjes (onder andere PM Dawn; red.), een drummer die zich steeds meer op framedrums was gaan focussen. En ik ben natuurlijk mijn boek gaan schrijven.’
Doem tak en kah
In 1997 verscheen Redmond’s boek When The Drummers Were Women, waarin ze haar zoektocht naar de historische roots van de framedrum beschrijft. Haar belangrijkste inzicht is dat bij veel van de oudste culturen en religies op aarde framedrums voorkwamen, en dat die door vrouwen bespeeld werden. Het boek werd een groot succes en inspireerde vrouwen over de hele wereld om de framedrum op te pakken en groepen op te richten.
Zo ook in Nederland. Irmgard Cottaar uit Apeldoorn werd zo gegrepen door het fenomeen dat ze Redmond benaderde voor een intensief framedrumweekend in Nederland. Dit vond vorig jaar juni plaats en de workshop was zo’n groot succes dat de Amerikaanse in mei dit jaar weer terugkeert.
‘In het begin van een workshop neem ik een tamboerijn, zoals bijvoorbeeld een riq. En dat is bepaald geen makkelijk instrument. Ik focus dan intensief op de belangrijkste tonen en hoe je die moet maken: bas, toon en slap, dus. Ik zeg trouwens liever: doum, tak en kah. Je kunt die niet vaak genoeg oefenen. Vervolgens gaan we daar ritmes mee maken. Bij dat leerproces maak ik gebruik van zingen, klappen en lopen, iets wat ik jaren geleden van Glen leerde.
Het is belangrijk om altijd een puls in vieren door te laten lopen. Dat moet stevig verankert zijn in je systeem. Ook oneven maatsoorten, die ik graag speel, kun je het beste oefenen tegen een puls in vieren. En dat kost tijd, maar werpt zeker zijn vruchten af. Ik denk dat dit voor drummers ook heel nuttig is. Daarom nodig ik hen uit naar mijn workshop te komen.’
Brazilië
‘In mijn lessen gebruik ik materiaal waar ik op dat moment zelf ook mee bezig ben. Zo breng ik sinds twee jaar heel veel tijd in Brazilië door, met name in het Noordoosten. Ik bestudeer daar traditionele muziek, zoals Bumba Meu Boi en Ca, en vermeng die met mijn framedrumritmes. Ik heb een groep samengesteld met lokale musici, waaronder vijf percussionisten die instrumenten als surdo, conga’s, pandeiro en berimbau spelen. Verder wordt de groep aangevuld met gitaar, basgitaar en synthesizers. Ikzelf speel op mijn Lotus Tambourine (uit de Layne Redmond Signature-serie van Remo; red.).
Dit jaar verschijnt er een cd. Het is de toegankelijkste muziek die ik tot nu toe gemaakt heb. Ik voel me heel erg thuis in Brazilië en zit er zelfs aan te denken om er te gaan wonen. Maar voorlopig zit ik nog in de States, want daar geef ik de meeste workshops. De laatste jaren kom ik steeds meer naar Europa. Het doet me goed om te zien dat ook bij jullie de framedrum is aangeslagen en langzaam aan bekendheid wint. Ik kijk er erg naar uit om in mei weer terug te komen.’
Framedrum Intensief Workshop, 18-20 mei, Centrum Athanor, Lochem. Mail voor meer info met i.cottaar@zonnet.nl.
