Spelen met Jost Nickel - de complete drumsolo van Bloon!

Mooie aanvulling door Jost zelf bij de cursus in Slagwerkkrant 223

Slagwerkkrant Plus 15-06-2021 11:06

door Mark Eeftens

Voor zijn vaste cursuspagina Spelen in Slagwerkkrant 223 (mei-juni 2021) begon Mark Eeftens aan een megaklus. Het uitschrijven van een drumsolo van Duitse drummer en educator Jost Nickel. De eerste pagina daarvan zie je in het magazine, maar hier op Slagwerkkrant Plus presenteren we niet alleen pagina 2 (zoals we normaal zouden doen), maar gewoon de complete solo met daarbij nog een mooi verhaal met ontboezemingen en tips van uw geliefde transcribent. Klik hier of onder DOWNLOADS op de pdf-icoontjes voor de noten; je vindt daar ook de kladversie waar Mark in zijn verhaal vaak naar verwijst, en een broodnodige legenda. En natuurlijk kun je een video bekijken waarin Nickel de solo speelt (in een iets andere versie dan op het album).

Het nut van transcripties (volgens Benny Greb)
Op 19 maart kreeg ik een mail van Jost Nickel waarin hij vertelde dat zijn eerste solo-cd eraan kwam. Hij stuurde het nummer Bloon mee alsmede de ‘vrij-geprepareerde’ drumsolo daaruit; zonder muziek, mét click. Het leek me leuk om weer eens te proberen de hele drumsolo te noteren en de transcriptie te gebruiken voor mijn Spelen-pagina in Slagwerkkrant.

Ik deed ooit hetzelfde met de solo Grebfruit van Benny Greb, en die nam de solo prompt op in zijn drumboek. Tijdens een lunch met Greb sprak ik openlijk mijn twijfels uit over het nut van het noteren van zo’n solo. Het is namelijk enorm veel werk. Je moet lastige passages soms eindeloos terugspoelen en opnieuw kijken. Soms hoor je het écht niet en dan moet je gaan kijken wat menselijkerwijs aannemelijk zou zijn om op die specifieke plaats te spelen. Welk groepje past en komt uit qua handzetting en coördinatie? Als je weet waar het vandaan komt en waar het naartoe gaat, vind je uiteindelijk wel een patroontje dat logisch zou zijn op die plaats.

Als ik alles dan in klad op papier heb staan, moet het ook nog in Finale gezet worden, en in het geval van een drumsolo is ook dat heel erg veel werk. Ghostnotes moet je per stuk kleiner maken en elke bekkenslag moet zijn eigen herkenbare kopje krijgen. Daarbij kun je vrijwel niets knippen en plakken, want drumsolo’s bevatten in de regel weinig letterlijke herhaling. Kortom, een Godsklus! En als de solo dan eindelijk gepubliceerd is, hoeveel mensen gaan daar dan ook daadwerkelijk mee aan de slag?

Benny bedankt

Terug naar Benny Greb. Hij nam mijn twijfels meteen weg met de opmerking dat je met een transcriptie eigenlijk in het hoofd van de drummer kijkt. Je kunt daarmee kijken wat hij op welke plaats speelt en waarom. Dat is enorm leerzaam! Bedankt voor de motivatie, Benny. Ik ga er dus nog maar even mee door.

Jost Nickel (foto: Gostsens)
 

Eerst op klad
De drumsolo uit Bloon dus deze keer. Jost Nickel speelt eigenlijk altijd erg verzorgd en dat geeft moed bij het schrijven. Alle groepjes kloppen eigenlijk altijd en vallen keurig op of rond de tel. Dat zorgt ervoor dat de solo meestal goed te noteren is. Toch zie je op de kladversie die we hierbij zullen plaatsen dat ik me nog redelijk vaak vergis of bedenk. Ook de loops die ik in Amazing Slowdowner maak en vertraag, gedragen zich soms vreemd. Zo kwam ik er later pas achter dat ik in maat 28 per ongeluk de maatstreep verkeerd zette en er daarmee een ¾ maat van maakte. Dat betekent dus dat alle maten daarna de verkeerde eerste tel hadden. Grrrrr…. In de kladversie zie je dat ik de maatstrepen daarna heb verplaatst om te zien of het klopte. Dat deed het uiteindelijk, en ik kwam op 34 maten drumsolo.

  
Kladversie; check pdf onder Downloads voor gedetaileerde weergave

Notatie
Klik hier om de legenda te downloaden.
Vóór de solo speelt Nickel een soort intro met veel zestienden op hihat en bass. Dat intro heb ik niet opgeschreven maar de laatste maat ervan zie je in maat 1, waarin Nickel op tel 3 de solo feitelijk inzet. Het hele eerste stuk, zo ongeveer tot en met maat 15, wordt gespeeld met de linkerhand als rimclick op de snare. Die zie je als een kruisje met een cirkeltje er omheen op de C-positie(in G-sleutel). De rechterhand speelt dan op drie plaatsen: 1. rechtsonder op het vel ten zuidoosten van de liggende linkerhand; 2. op de rand van de snare; 3. op de stok die op de snare ligt. Dat geeft qua notatie meteen gedoe, want alle drie die slagen moeten een eigen herkenbare notatie hebben. De slagen met rechts op het vel zijn daarbij bijna allemaal ghostnotes en heb ik klein genoteerd op de B-positie. Voor de ‘stok-op-stokslag’ heb ik dikke kruisjes gebruikt, zoals aan het eind van maat 8. Zachtere rimclicks hebben een verkleind symbooltje. Ghostnotes worden internationaal vaak geschreven tussen haakjes, maar als het er veel zijn, leidt dat tot een onleesbare notenbrij. Het is veel logischer om ghostnotes te verkleinen tot 60%; dat is veel rustiger voor de ogen maar wel meer werk. Gelukkig wordt dit nu ook internationaal vaker overgenomen. Het is gewoon beter, púnt!

Twijfels
In het voornoemde eerste deel wordt dus veel subtiel op de snare gespeeld. Ik denk te horen dat Nickel tijdens de rimclicks ook vaak de rechterhand zacht doorspeelt. Echter, na 100 keer luisteren weet ik dat nog steeds niet zeker. Dat is dus wel de reden dat de ghostnotes met rechts en de rimclicks met links op twee verschillende posities staan genoteerd. Dat is leesbaarder bij het samenvallen. Zouden ze niet samenvallen, dan had ik gewoon alles op de snarelijn genoteerd.
De hihat met voet wordt in delen van de solo gespeeld, maar niet overal. Als een drummer maar hard genoeg met zijn linkerbeen veert (en wie doet dat niet?), dan hoor je dat soms als een hihatnoot. Alles wat ik hoorde, staat in de transcriptie genoteerd maar het kunnen er dus een paar meer of minder zijn. Op de 1 van maat 28 een mysterieuze noot: deze klinkt hoger dan de eerste tom en zou dus op een tweede snare gespeeld kunnen zijn. Geen idee!

Interessante groepjes
In de eerste paar maten wordt op zeer subtiele wijze een Funky Drummer-achtig patroontje gespeeld. Kijk even naar het rim/snare/roffeltje in maat 5 en de 32sten in maat 7 en 8; erg lekker! Dan maat 11, gebaseerd op een paradiddle; die zou ik meteen jatten. En dat geldt ook voor het loopje dat Nickel inzet in maat 12 en 13. Wow! Aan het eind van maat 13 start een beatdisplacement: de hele beat wordt met 1/16 naar rechts verplaatst, waardoor je op het verkeerde been wordt gezet tot en met maat 15. Hier komt de overgang naar wat meer power, en maat 17 t/m 19 zitten vol met lekkere zestiendentriolen-licks. Kijk ook even naar tel 2 en 4 van maat 19 voor wat one-handed rolls.

Dit is de versie die Mark Eeftens opschreef

In maat 22 volgt weer een beatdisplacement, nu met een achtste naar rechts en dat duurt tot ver in maat 23. In maat 25 zien we dan een van de spectaculairste licks op tel 2. Het duurde even voor ik die snapte; kijk maar naar de kladversie op het tweede blad, regel 2. Hiervandaan wordt de solo lekker uitgespeeld met veel 32sten flurries die snel maar wel speelbaar zijn. Check en jat ook even het loopje aan het begin van maat 31; ik gok op de handzetting R l l R l r l l. Mooi! Verder ook gewoon veel single strokes in de flurries. Bedenk overal dat Nickel speelt met één tom op de bass maar met twee floortoms.

Goed, de solo is niet makkelijk maar als je hem opdeelt in partjes, is hij toch wel speelbaar en daarmee erg leerzaam studiemateriaal. Vergeet niet dat Nickel ook nog drie geweldige boeken schreef. Als je die beheerst, moet je een eind komen!

Have fun en succes!
Mark Eeftens

Bekijk de cursus inclusief notenwerk in Slagwerkkrant 223 (mei-juni 2021)
Vanaf 23 april 2021 in de winkel
Of bestel ’m bij ons via Muziekmagazines.nl

Download de drumpartij (Jost's Versie) als pdf door hieronder te klikken.