Hardrockdrummer met brushes

Interview met Fon Janssen van Mennen

Interviews 26-05-2008 01:33

"Niets ten nadele van ons vorige album 'Freakazoid' uit 2005, maar 'Planet Black' is beter. Volgens mij komt onder meer door het opener gitaarspel van Gino Rerimassie. De nummers zijn niet volgepoept met noten, maar meer riffgeoriënteerd. Ik ben drummer en geen gitarist, maar als ik zou moeten vergelijken, dan was Erik meer een Yngwie Malmsteen en Gino is meer een Jimi Hendrix, meer groovegericht."

Opnemen in Amerika
Een andere reden dat 'Planet Black' vitaal klinkt, kan zijn dat Mennen voor de opnames afreisde naar de Bamboo Room, de studio van Erwin Musper in Cincinnati, USA. Volgens Fon heeft dat voor een extra drive gezorgd:

"Het album klinkt daardoor misschien iets volwassener. Het is toch een andere sfeer daar in de VS en daardoor hebben we nieuwe ideeën gekregen. Erwin heeft ook gezorgd voor een stukje coaching en zich met name qua zang als producer laten gelden."

Shakers, brushes en ritsen
De aanpak van Erwin Musper heeft ook invloed gehad op Fons spel. Hij is wat progressiever gaan drummen, bijvoorbeeld op nummers als Mr. Father en Power To the Bone. Soms gebruikt hij kleine percussie als shakers. Het vreemdste instrument is echter te horen tijdens het intro van het titelnummer Planet Black. Om een soort marsachtig geluid te creëren, gebruikte Fon de rits van een schoen:

"Door die open en dicht te ritsen, en daarna met effect te bewerken en te dubbelen, ontstond de sound die je nu op de cd hoort. Ik ben erg blij met het intro. Die tomriedel heb ik trouwens met mallets ingespeeld. En het laatste nummer, waarop ik met brushes speel, vind ik ook supergelukt. Kortom: het klopt van de eerste tot de laatste minuut."

Energieverdeling
Studio-opnames werken doorgaans volgens een vast schema, waarbij eerst de drums als basis worden opgenomen. Normaal gesproken speelt de drummer dan mee met een zogenaame 'guide tape' of de rest van de band speelt live mee. Zo niet bij Erwin Musper. Fon legt uit hoe de producer en band aan de slag gingen:

"Dit keer werkten we in blokken. Ik had iedere dag een opnamesessie van 's morgens tien tot 's middags twee, vanuit Erwins filosofie dat je energielevel dan veel gelijkmatiger blijft. Iedere dag in dezelfde periode opnemen, betekent iedere dag met dezelfde energie opnemen. Hoe goed het inspelen van drumpartijen ook gaat, je maakt soms wel lange dagen. En of je net begint, na een uurtje of wat lekker warmgespeeld bent, of al meer dan acht uur intensief hebt zitten drummen, maakt echt wel verschil qua energie. Je wilt niet dat die energieverschillen ook in de opnames terug te horen zijn. Met Erwins aanpak wordt dat voorkomen."

Het belang van geluid
Naast studioklussen heeft Fon ook jarenlang een inkomen verdiend door drumles te geven, vaak aan meer dan 65 leerlingen per week. Behalve techniek zouden wat hem betreft tuning en sound vaker aan bod moeten komen tijdens drumles. Het stemmen van trommels, daar kun je het verschil mee maken, vindt Fon:

"Koop gewoon van de grote merken als Remo, Evans en Aquarian een set drumvellen en ga daarmee draaien en experimenteren. Zorg dat je weet wat een vel doet per trommel. Dat advies zou ik aan iedere drummer willen meegeven. Mijn sound? Ik houd van een subdiepe kick, vet en open, met een strakke snare en muzikaal gestemde, melodieuze toms. Bijna jazzgericht maar dan wat extremer naar beneden toe. Ik stem mijn slag- en ondervel in balans, dus op dezelfde toonhoogte. Beide vellen resoneren daardoor in balans en klinken langer door."

Gear
Sinds kort is Fon officieel endorser van Meinl-bekkens. Bovendien werd hij onlangs eigenaar van een transparente Acryl-kit uit de 8000-serie van Adams. Voor 'Planet Black' speelde hij in de studio echter op een Pearl-kit, met een Yamaha-subkick. Het Pearl-drumstel had 12, 16 en 18 inch toms, 2 inch groter dan hij live speelt. Om nog even op de sound door te gaan: welke vellen lagen er op de trommels in de studio?

"Doorgaans ben ik niet zo weg van Remo's Pinstripe-vellen, maar die zaten er wel op en Erwin Musper heeft ze prima laten klinken. Meestal gebruik ik Evans EMAD 2 op de bassdrum, EC2 clears op de toms en op mijn snare heb ik een Genera Dry of een Genera Dry met 'vent holes', gaatjes die de lucht laten ontsnappen voor een betere attack. Die vellen kan ik slap en strak stemmen, maar blijven in mijn oren lekker klinken. Ik kan met die EC2-vellen een 10 inch tom als 14 inch floor laten klinken."

Techniek
Net als iedereen, is Fon in de loop der jaren fan geweest van bepaalde drummers. Eén van zijn eerste inspiratiebronnen was Ian Paice. Later werd dat Lars Ulrich. Meer recent luisterde hij veel naar Mike Portnoy:

"Ik speel veel fills zoals Portnoy, gebaseerd op hand-voetcombinaties. Vroeger was het bot gas erop en gaan. De laatste zes jaar heb ik een eigen techniek ontwikkeld. Een soort mix van Marco Minneman's vingertechniek en een soort Moeller-techniek zoals Dave Weck die hanteert. Daarmee kan ik alle drumfiguurtjes controleren. En ik heb een heel-toe-methode waarmee ik op de bassdrum in één beweging een double-stroke speel met één voet. Dankzij mijn techniek kan ik mijn energie nu meer stoppen in het creatieve aspect in plaats van te denken "Oei, ik moet dit volhouden, anders slaat de fill dood". Het loopt allemaal wel nu, dus ik kan genieten van het spelen."

Drumacrobatiek
Hoe kijkt Fon tegen drumsolo's aan?

"Ik ben geen Billy Ward of Thomas Lang. Het is heel knap wat zij kunnen, maar ik ben niet zo van de drumacrobatiek. Ik stop speciale dingetjes liever in een liedje. Een drumsolo is al heel snel prestatiegericht in plaats van gericht op het maken van muziek, het uitdragen van emoties. Ik hoor liever tien slagen in een minuut die vanuit de teennagels komen, dan 120 slagen per seconde."

Groove
Fon kiest liever voor de groove. Gefascineerd door het geheim daarvan, is hij naast Mennen en Project Fear in de soulband Xqsme gaan drummen om zijn eigen grooves te polijsten. Fon:

"Drummers als Keith Carlock die een roffel vanuit hun teennagels kunnen laten klinken vind ik zeer inspirerend. Laatst bij Adams Drumworld gaven Ricky Lawson en Lenny Castro een clinic. Ricky speelde op een gegeven moment gewoon simpel achtsten. Iedereen in de zaal kon dat spelen, maar bij hem klonk het ook meteen als Billy Jean van Michael Jackson. Heel bijzonder vind ik dat. Iedereen kan leren drummen, maar qua groove eruit springen... dat moet er volgens mij op de één of andere manier al inzitten bij iemand."

Doorbraak
Toen er in 1992 een einde kwam aan Zinatra, richtte zanger Jos Mennen vervolgens de band Mennen op. Dat is nu ruim vijftien jaar gelden. Weinig bands houden het zo lang vol. Staat de band met het nieuwe album op de drempel van de grote doorbraak? Fon:

"Ik denk wel eens dat Mennen altijd te heavy was voor de poppers en te soft voor de metalheads. Ons nieuwe album is toch iets heavier en daarom maken we meer kans om ook in bijvoorbeeld Duitsland meer voet aan de grond te krijgen. De zakelijke besognes om ons heen zijn nu ook goed geregeld. We hebben een contract met platenlabel SPV, Peter Schaap is onze manager (Peter regelt ook de zaken voor bijvoorbeeld Autumn) en MAM Agency verzorgt onze boekingen. Er zijn gewoon geen ontbrekende schakels meer in de keten."