Toon Oomen - Meesterleraar aan het woord

Video's en extra's bij het interview in Slagwerkkrant 191

Slagwerkkrant Plus 17-12-2015 17:12

door Mark Eeftens 

De inleiding van het artikel in Slagwerkkrant 191 (jan-feb 2016) zegt veel over de manier waarop succesvolle ex-leerlingen hun voormalige leraar Toon Oomen waarderen:

Hans Eijkenaar en Jimmy van den Nieuwenhuizen vragen het zo’n beetje in koor: ‘Wanneer gaan jullie nou eindelijk eens wat doen met Toon Oomen?’ ‘Nou, in dit nummer; het interview is al gedaan.’ Het is een mooi en ook typerend tafereeltje, backstage bij de Bax Groove Day in Goes; twee Nederlandse topdrummers die kort na hun clinic aandacht vragen voor hun voormalige drumleraar uit Oosterhout, die zo velen wat extra’s bracht. Maar wat was dat extra’s dan? Mark Eeftens ging op onderzoek.

Dat bijzondere komt wel heel duidelijk naar voren in het interview. Zelf is Oomen er bescheiden over:

‘Ik doe altijd alsof ik het zelf niet kan en bezie elke les weer alsof alles nieuw is. Ik vereenzelvig me met de leerling. Ook als hij autistisch is of het syndroom van down heeft. De eerste keer dat ze binnenkomen zijn ze natuurlijk enorm onder de indruk van dat hele instrumentarium. Dan ben ik dat ook. Ik ga mee.'

Maar hij gaat daarbij wel degelijk uit van gedegen drumbasics:

‘Ik ben altijd heel eigenwijs geweest. Maar mijn lessen waren wel gebaseerd op wat ik zelf leerde. Houding is écht mijn ding. Goed zitten, goede rug en handstand, of het nou traditional is of matched; ik geloof daar echt in. Oefeningen los van het drumstel: voor je neus staat een ezeltje. Aai hem met een hand over z’n rug en aai met de andere rondjes over z’n koppie. Nu draaien we hem om. Hó, niet tegen zijn haren in strijken! Houding en motoriek is het begin van alle lessen.'

In het artikel citeren we steeds kort elk van de genoemde ex-leerlingen; hieronder kun je hun volledige reacties bekijken:

Mark Stoop
‘We hebben waarschijnlijk allemaal wel eens projecten of sessies gedaan, waar het muzikale kwartje maar niet wilde vallen. Dan miste ik Toon altijd; dan miste ik de bevlogenheid van een man die grenzeloos durft te denken én het ook weet over te brengen, zodat jij het ook voelt. Zet Toon als dirigent voor je, wanneer je iets moet spelen wat voor jou niet te spelen is en...  je speelt het! Kijk naar hem; niet naar je partij! Wie gaat er nou op een ladder drummen? Ik wel; op mijn eerste drumles van Toon Oomen.’

Hans Eijkenaar
‘Ja, in alles, grip, up stroke, down stroke, spiergeheugen (door hem nooit zo specifiek benoemd in mijn herinnering, maar door mij wel) rudiments, positie op vel, lezen en dynamiek en houding (fysieke houding) in het algemeen achter de set. Overigens heb ik alleen klassiek slagwerk mogen ontvangen van Toon en was de drumkit niet in beeld. Verder, mallets, 4-mallettechniek, slagwerk ensemble notatie en benadering (doe ik nog steeds) Franse en Duitse grip in relatie tot pauken en snare, en de bijbehorende verschillen, en nog veel meer . Verder heb ik moeten constateren dat iedereen die ik ken en van hem les had, met in de basis exact dezelfde grip en techniek speelt (kleine verschillen later ontwikkeld wellicht). Dus de impact van zijn expertise, knowhow en methodiek lijken mij opvallend groot. En als laatste (quote/unquote): zonder zijn lessen tussen mijn 12de en mijn 18de had ik (aanleg ten spijt, een brede muzikale interesse ten spijt en geen tegenwerking van mijn omgeving ten spijt) zonder zijn lessen, basis en daardoor aangeleerde technische weerbaarheid niet (ik herhaal, NIET) de carrière genoten die mij tot dusver ten deel is gevallen, grtz EIJK.

p.s. En dan nog een micro-anecdote. Enkele weken voordat ik de opnamen deed voor mijn iOS App Drum Clinic HD ben ik op een zondagochtend bij H19 (de muziekschool in Oosterhout; RED.) langs geweest, omdat ik zeker wilde weten dat ik bij de meer technische chapters niet in de fout zou gaan... We pakten 2 snares tegenover elkaar, deden wat basisrudiments, en na een minuut zei hij – en dat stelde me gerust – “Het is alsof ik in de spiegel kijk.”

Jimmy van den Nieuwenhuizen
‘Meer dan 10 jaar mocht ik in Oosterhout drumles krijgen van deze grote leermeester. Ik denk in de basis de beste start die ik me als drummer heb kunnen wensen. Bij toeval eigenlijk. Ik wilde natuurlijk niets liever dan op echte drumles na een verleden bij de drumband, maar dat ik bij Toon terecht kwam, was louter gebaseerd op het feit dat ik in Oosterhout opgegroeid ben, en Toon op de lokale muziekschool H19 lesgaf… Toon was dé drumleraar van de stad; Daar moest ik dus heen! Nog niet wetende wat voor een impact dat zou hebben op mij als speler.
‘Het gekke is dat ik me de eerste drumlessen nog echt kan herinneren. Laatst vond ik de oude schriftjes waarin ik mijn opdrachten schreef, en deze bevestigden mijn herinneringen. Vol energie kwamen ik en nog 2 nieuwe studenten het drumlokaal binnen, helemaal achter in H19. Het enige wat we dachten was; we gaan nu ein-de-lijk voor het eggie drummen… Op een drumstel!
'Het tegenovergestelde werd werkelijkheid… Toon vroeg ons om zo veel mogelijk producten uit de banketbakkerij op te schrijven en hierover een rap te maken voor de eerste 2 lessen. In mijn schriftje las ik de welbekende “krentenbollen” maar ook de “kokoskoek” terug. Wij waren niet superblij natuurlijk, we wilden immers met stokken zo veel mogelijk dingen in het lokaal raken, maar toch volgden we braaf het advies van de leraar op. Vandaag de dag denk ik nog steeds aan de “kokoskoek” als ik een ritmische notatie zie staan. De banketbakkerij heeft mij sneller leren lezen en door de ritmische koppeling van een woord kon ik die noten meteen vrijer over mijn drumstel spelen. Toon dacht niet 1 stap vooruit, maar 10.
'Het andere wat ik me herinner als de dag van gisteren, vooral ook omdat ik het zo leuk vond en het soms nog steeds doe, is het maken van lijntjes. Toon zette dan een grote lijn op het krijtbord en wij mochten zelf een verhaal verzinnen. Een hond die een raket koopt en ermee naar maan vliegt om hondenvoer te halen, zoiets. Vervolgens gaf Toon aan waar we waren in het verhaal en moesten wij de verschillende gebeurtenissen vertalen op het drumstel… Dit vergt een enorm aanpassings- en improvisatievermogen. Hoe vertaal je die hond? Hoe vertaal je het als je het een tweede keer helemaal anders moet doen? Doordat Toon mij dit geleerd heeft, durfde ik meer “de randjes” op te zoeken van wat binnen mij bereik lag op het drumstel.
‘Ditzelfde triggerde hij tijdens de ensemblelessen. Studenten kregen de ruimte om parts te verzinnen en toe te voegen aan een stuk. En het drumstuk verzinnen was een; het uitvoeren twee. Want dat ging nooit eens een keer “normaal”. Of we nou alle drumstellen van de muziekschool onder hadden gegooid met stuivend meel of op een bulldozer het stadspark binnen kwamen rijden… Of we met de millenniumwisseling tussen ontploffende vuurwerkbommen stonden of, mijn mooiste herinnering, “Kringen in het water” speelden met 100 drummers aan de rand van natuurplas “Surae”; Het was altijd een grote happening waar ik weken, maanden naar uitkeek. En dit allemaal omdat Toon het volgens mij net zo mooi vond als wij.
‘Toon gaf ons ook de bijnamen die hij nog steeds hanteert. Vanaf dag 1 was ik “Jimmy Capoeira”, een soort van Amerikaans alter ego. Of ik was “Zilvervisje”, een naam waar ik zelf natuurlijk niet zoveel mee kon, haha. Tot op de dag van vandaag neemt hij de telefoon op met “Hey Capoeira”!
‘Als ik geen les gehad had van Toon, was ik denk ik nooit zo avontuurlijk en speels geweest. Had ik nooit zo’n goede technische basis gehad (hoewel ik een hekel had aan het studeren van dat). Hij heeft aan de basis gestaan van mij als drummer en ook zeker als muzikant en daar ben ik hem ontzettend dankbaar voor.’

Hans van Oosterhout
‘Fleppen was het favoriete woord voor Toon. Als je het even niet meer wist moest je gewoon fleppen. Niemand wist dan waar we het over hadden; alleen de leerlingen wisten enigszins de betekenis van het woord fleppen. Fleppen werd ook wel gebruikt om elk werkwoord dat je gebruikt te vervangen. Bijvoorbeeld soleren, studeren, trommelen, lezen etc... Hij noemde je bijna nooit bij je naam. Elke leerling had een bijnaam. Mijn bijnaam was “Tovenaartje”.
‘Toon organiseerde het ene evenement na het andere. Hij was constant bezig. Nooit in de comfort-zone. Creatief tot op het bot. Waarschijnlijk had hij voor de les geen flauw idee wat hij zou gaan doen. Hij liet het gebeuren in de les, op het moment. De evenementen waren het enige wat vast stond. Van uitvoeringen van Frank Zappa-programma’s in het gemeentehuis van Oosterhout tot concerten in het theater van Oosterhout met 100 drummers en videobeelden van vliegverkeer. Niets was Toon te maf om te fleppen. En wij mochten daar allemaal aan meedoen. Wat een fantastisch persoon en groots getalenteerd leraar.’
‘En vergeet niet het vermijden van de comfort zone.
STUDENT: ik heb paradiddles voorbereid voor deze les....
LERAAR: vandaag gaan we lezen en improviseren.’

Bekijk hieronder de video van Toon Oomen die met reusachtige brushes speelt op de trampoline in zijn achtertuin

Bekijk het gehele interview in Slagwerkkrant 191 (jan-feb 2016)