Hans Rutten van The Gathering: risico's als drijfveer

"Ik moest meer grooven, dus ik kreeg dansles"

Interviews 26-07-2006 15:34

Hans Rutten: "The Gathering is altijd een band geweest die het onbekende opzoekt. Risico's als drijfveer, zeg maar. Daarom zijn we ook voor "Home", inmiddels ons negende studioalbum, de uitdaging aangegaan om een plaat vol verrassingen te maken.

Preproductie
Tijdens de preproductie zijn we met de volledige band en producer Attie Bauw ergens op de hei gaan zitten. We hebben hem toen onze demo-opnames van de nieuwe nummers laten horen en zijn gaan discussiëren over de gewenste eigenschappen van de komende opnames. Op een flip-over, zo'n groot presentatieblok, schreven we woorden op in twee categorieën: associaties die we graag aan het nieuwe album wilden koppelen, bijvoorbeeld organisch, en kenmerken die we juist helemaal niet met het nieuwe album wilden associëren. Toen dat duidelijk was, begon met de zoektocht naar de juiste opnamesfeer...

Kerk en fruitbunker als studio
Uiteindelijk kwamen we terecht bij een oud kerkje in Maurik die de laatste jaren werd gebruikt als fruitbunker, om de oogst van een plaatselijk fruitteler in op te slaan. Heel spannend, want die omgeving was akoestisch onbekend terrein voor ons. De keuze voor die kerk leverde direct logistieke problemen op. We moesten 'm sowieso helemaal inrichten als studio, maar bijvoorbeeld ook veel grote doeken en lakens ophangen om de galm uit de akoestiek te krijgen. Daar komt bij dat het ging om één open ruimte waarin alles bij elkaar stond. Er was geen controlekamer. De soundcheck duurde daarom maar liefst vijf dagen.

Tegelijkertijd is het heel inspirerend om van niets iets te maken, om je eigen studio te bouwen en daar een maand lang te bivakkeren als een uit de hand gelopen familie-uitje of als een eigen commune. En die lakens waren niet alleen handig als geluiddemping, maar werkten ook prima als filmdoek. Zowel tijdens de opnames om inspirerende beelden op te projecteren, als om 's avonds en 's nachts na het werk films te kijken.

Drumkit versus funkit
Het aangaan van nieuwe uitdagingen kan ook door te experimenteren met sound. Vooral op dit vlak is producer Attie Bauw van grote waarden gebleken. Ik speelde op twee drumkits. Een 'gewone', en een 'funkit'. Bij het eerstgenoemde drumstel had ik alleen al twee microfoons rondom de kickdrum. Bij de funkit draaide Attie de boel om: daar zette hij in totaal slechts twee microfoons neer om alles op te nemen. Bovendien gingen we daar extreem experimenteren met het geluid. Bijvoorbeeld door alles helemaal dicht te dempen, door zelfs de bekkens af te plakken. Door theedoeken en gaffatape te gebruiken, of drie bekkens op elkaar. En ik kreeg van Attie de opdracht om vrijer te spelen en minder in gedachten te houden dat ik met studio-opnames bezig was.

Andere experimenten? Er staat een bassdrumpartij op "Home" waarbij het uitslaande vel van de bassdrum een floortom met tamboerijnen liet bewegen. Dat geluid werd weer via een basversterker naar de harde schijf werd gestuurd en is uiteindelijk gebruikt. En onze zangeres, Anneke van Giersbergen, zat op een gegeven moment op de grond met haar microfoon tussen een snare en floortom ingeklemd. Het meeste is echter live, met z'n vijven opgenomen.

Dansles van Attie
Ik moest meer grooven, dus ik kreeg dansles van Attie. Heel gênant, maar hij maakte zijn punt zo wel heel duidelijk. Ieder nummer heeft een ritmische groove. Vanuit dat ritmische model gaat ieder z'n partij invullen. De grootste leerervaring tijdens de opnames van dit album? Durven terug te keren naar de basics, want daar moet het goed zitten. Less is more, of zoals Attie zei: "Denk Motown". Ik begreep pas later wat hij daarmee bedoelde: al die Motown-hits swingen enorm. De slagwerkpartijen zijn vaak heel eenvoudig, maar ze passen uitstekend bij wat de liedjes nodig hebben. Het gaat om de muziek in z'n geheel, niet om individuele ego's.

"Kill your darlings", inderdaad. Dat is eng, daarvoor heb je vertrouwen nodig in de producer als stuurman. Neem het eerste nummer op "Home". Daarin zit een simpele loop op de floortom. Toen Attie Bauw aangaf dat die loop het beste paste, dacht ik vertwijfeld: "Daar heb ik toch niet maanden lang al mijn drumpartijen voor uitgeschreven? Die loop is veel te simpel." Overigens ben ik achteraf blij dat we naar onze producer geluisterd hebben.

Het verhaal van nieuw materiaal
Wat er na "Home" komt weet ik nog niet. We moeten in ieder geval weer verder. Het eerste deel van onze "Homelands" tour door Europa, in april en mei, moesten we noodgedwongen afzeggen wegens ziekte van Anneke. Gelukkig is ze weer hersteld. In september en oktober halen we die shows in.
En wat nieuwe opnames betreft: hoe en waar we een volgende keer opnemen, hangt af van het nieuwe, ruwe materiaal. Daar moet je goed naar luisteren en dat vertelt vanzelf hoe het wil worden opgenomen. Dat kan dus ook best een studio zijn."