In Memoriam: Jim Chapin

23 juli 1919 - 4 juli 2009

Artist news 07-07-2009 00:38

Jim Chapin gaf 15 jaar geleden een een interview aan Slagwerkkrant. Afgedrukt in Slagwerkkrant 61, mei-juni 1994. De tekst van het interview vind je hieronder. Een weergave van de man die onnoemelijk veel drummers en het vak drummen naar een hoger niveau heeft gebracht.

Zijn dvd 'Jim Chapin: Speed, Power, Control, Endurance' gaat vergezeld met een boekje dat ook een standaardwerk is. Het is gratis te downloaden op zijn website, en wij bieden het bij dit artikel aan als download. In de video's hieronder zie je hoe Chapin meer dan bevlogen zijn lessen gaf.

Interview Slagwerkkrant 61

Veteraan Jim Chapin
De Grote Voorganger

Of je nu naar zijn video kijkt, een workshop bijwoont, of hem ergens op een beurs tegenkomt, eenmaal geconfronteerd met zijn priemende ogen en niet aflatend enthousiasme raak je gebiologeerd door zijn obsessie voor techniek. Je wil zelf ook! Maar behalve het feit dat hij gezegend is met een enorme techniek en een groot leraarstalent, is ook Jim Chapin's rol in de geschiedenis van de jazz van groot belang geweest. Na een clinic bij Music Station nam de 74-jarige eminentie plaats op z'n praatstoel. Een kennismaking.

door Erk Willemsen

`Het is één beweging, en de stok vliégt voor je. Als je zacht slaat houd je de stok in de buurt van je vingertoppen vast, zo bij het eerste kootje, voor accenten maak je een beweging alsof je waterdruppels van je vingertoppen afslaat.' Chambers, Smith, Weckl, Colaiuta, allemaal hebben ze hem op z'n vingers gekeken. Om te zien hoe hij dat nou deed met die razendsnelle techniek. Of ze hebben, om zich de `gecoördineerde onafhankelijkheid' meester te maken, zijn boek Advanced Techniques for the Modern Drummer doorgenomen, het legendarische boek dat al in 1948 uitkwam en van doorslaggevend belang was in de ontwikkeling van het bebop-drummen. Max Roach, Kenny Clarke, Philly Joe Jones, ze worstelden zich ooit allemaal door de zeker voor díe tijd ongekend ingewikkelde materie heen.
Hij is een uiterst curieus persoon, Jim Chapin. Hij komt geobsedeerd over. Iets teveel van het goede, zo lijkt het op het eerste gezicht. Maar kijk je langer, dan zie je een supergemotiveerde leraar die iedere seconde van de dag met zijn vak bezig is; en op een ieder die interesse heeft dolgraag zijn kennis over wil brengen. Als hij een drumpad ziet en hij begint te slaan, dan is-ie weg, z'n blik op oneindig, alleen nog bezig met drummen. Als hij even stopt met spelen, dan doceert hij: `Speel niet one, one, one, one, one, maar `throw water off the tips of your fingers: downstroke, accent, upstroke.' Dat is waar hij voor gaat, iedere minuut van de dag, al sinds de jaren dertig. Ook tijdens het interview.

Het Moeller-Systeem
`Je kan zo goed `bewegen' met het Moeller-systeem. Ik heb de besten van de wereld lesgegeven. Niet dat ze zo goed zijn geworden door mij, het is het Moeller-systeem dat ze verder heeft gebracht. Zonder dat kan je geen accenten spelen. Je kan zonder Moeller alles doen, behalve accenten spelen.'
We schrijven 1938. Gene Krupa adviseert de 18-jarige Jim Chapin bij Sanford Moeller les te gaan nemen. Een intensieve periode van zeven maanden volgt, waarna Chapin de techniek van zijn leraar nooit meer verlaten zal (zie ook SWK 58). Hij gaat bovendien experimenteren met de extra mogelijkheden die de techniek hem gaf: `Moeller leerde me hoe ik met één hand kon `bewegen'. Ik dacht, laat ik die andere er eens wat anders bij laten doen. En zo ging het verder. Veel drummers deden destijds die shuffle in hun linkerhand. Ik ging de accenten die in de muziek zaten erin meeslaan. Ik leerde dat mezelf aan. Het was puur mechanisch en het had niets te maken met bebop, wat veel mensen denken. Die jongens konden dat helemaal niet spelen.
`Shelly Manne zag het me doen: "Man, dat is het meest bijzondere dat ik ooit gehoord heb, dat zal geschiedenis gaan maken." Dat was in 1940. Lang voor het boek uitkwam! Toen ging ik met triolen vogelen, en zestienden. Niemand paste het nog toe. Shelly, ja, die begon zo rond 1945 wat over te nemen.'
De diensttijd in de oorlogsperiode gebruikt Chapin nuttig om zijn boek tot in de puntjes uit te werken. De manuscripten legde hij op de kopiermachine en het boek kwam in omloop. `Max Roach vertelde me eens dat ik hem met m'n boek liet zien wat er mogelijk was: "Wij konden helemaal niets", zei hij. Philly Joe Jones en Fredy Gruber, die werden samen high en oefenden de hele dag.

Monsters
`Kijk, het boek is alleen maar een handleiding. Om de handen en voeten onafhankelijk te leren variëren op de jazzbasis. Dat het zinvol was voor bebop, betekent niet dat ik iets te maken had met bebop. En bebop had niets van doen met onafhankelijkheid. Ik gaf de jongens de boeken. En toen kwam het. Zij maakten kunst. En gebruikten mijn boek om verder te komen. Natuurlijk kon ik het beter dan zij! Technisch gezien dan. Maar zij maakten de muziek.
`Ik ben nooit een groot speler geweest. Weet je, ik ben niet half zo goed als ik zou kunnen zijn. Er zijn zoveel jongens die lang niet zoveel techniek hebben als ik, maar veel betere musici zijn. Max Roach, Steve Gadd, ga maar door. Mel Lewis kon nauwelijk drummen, maar was een fantastisch muzikant. Toch hou ik vooral van de monsters, drummers die zowel technici zijn als musici, zoals Will Calhoun, Simon Phillips, Sonny Emory, Vinnie Colaita en Dennis Chambers. Zij zijn het einde voor mij.'

Jim Chapin-uitgaves
Boeken:
Advanced Techniques for the Modern Drummer, Vol.I (1948): onafhankelijkheid in jazzritmes
Advanced Techniques for the Modern Drummer, Vol.II (1971): zeer lijvig en peperduur open end-boek met duizenden combinatie-oefeningen voor onafhankelijkheid

DVD/Video:
Speed, Power, Control and Endurance (1992): ruim een uur stromachtige techniekles; Jim Chapin ten voeten uit.

cd/lp:
Jim Chapin: Songs, Solos, Stories
Jim Chapin: More Songs, Solos, Stories

Chapin speelde met talloze musici waaronder Tommy Dorsey en Woody Herman en in vele amusementsorkesten. Op plaat is hij te horen in een paar Music Minus One-series en op twee eigen albums: Skin Tight en The Jim Chapin Sextet (Classic Jazz).